TÜRKİYE’DE BALON BALIĞIYLA İLGİLİ EN DETAYLI ARAŞTIRMA ODÜ'LÜ PROFESÖRE AİT

Ülkemizde balon balığı ile ilgili en detaylı araştırma, Ordu Üniversitesi (ODÜ) Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Aydın’a ait.

Bilindiği üzere; Balon Balığı Avcılığının Desteklenmesi Hakkındaki Karar Resmi Gazete'de yayımlandı. Karara göre, balon balığı avlayan balıkçılara tane başı 25 lira, diğer istilacı türleri avlayanlara tane başı 10 lira destek ödemesi yapılacak. Balıkçılık ekonomisi ve biyolojik çeşitliliğin korunması amacı ile 'istilacı' olan balon balığını avlayan balıkçılara tane başı ödeme yapılacak. Karar 2024, 2025 ve 2026 yılları için geçerli olacak. Ödemeler Tarım ve Orman Bakanlığının tarımsal destekleme bütçesinden karşılanacak. Bu kapsamda Türkiye genelinde balon balığı ile ilgili detaylı araştırmalar yapan Ordu Üniversitesi Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Aydın ile konu hakkında konuştuk.  Dünya denizlerinde 120 türden fazla balon balığı var diyen Aydın, şu ifadelere yer verdi; ''Bu türlerin karaciğer, safra, sindirim sistemi ve ovaryumlarında  tetrodotoksin ihtiva ettiğinden kas felci yaparak nefes darlığı yaratabilmekte, dolaşım yetmezliğine bağlı ölümle sonuçlanabilen zehirlenmeler yaratabilmektedir. Uzak Doğu ülkelerinde sevilerek tüketilen bir balık türüdür. Yalnız temizlenmesi sırasında tecrübe gerekmektedir. Balık temizlenirken iç organlarının parçalanmamasına dikkat edilmesi ve toksik maddenin ete geçmesi engellenmelidir. Bu türle ilgili yapılmış çalışmalar derisinde karaciğerde ve ovaryumda toksin olduğunu göstermiştir. Nisan-Mayıs ve Haziran aylarında yumurtlama zamanında ovaryumlarda toksik oranının en yüksek olduğu zamandır. Bundan dolayı bu balık türünün yumurtalarının yenmemesi gerekmektedir'' dedi. Lagocephalus sceleratus türü 80 santim uzunluğa ve 10 kilogram ağırlığa ulaşabilirler. Tür hakkında ülkemizde 2011 yılında en detaylı çalışma tarafımca yapılmıştır. Çok hızlı yüzme yeteneği olmayan bu tür daha çok karides, yengeç ve kabuklu türleri ile beslenmektedirler. Fakat ağlarda yakalanmış tüm türleri yerler. Yapmış olduğum çalışmalarda et kompozisyonunda yüzde 96 oranında protein yüzde 3 oranında yağ ve insan sağlığı için çok faydalı yağ asitleri içermektedir. İç organları ve baş kesildikten sonra yaklaşık yüzde 60 oranında tüketilebilir flato kısmı kalmaktadır. Çok lezzetli beyaz bir eti olmasına rağmen usta eller tarafından kesilmesi gerekmektedir'' dedi.    “İklim değişikliği ile Karadeniz’de de görülebilir”   Balon balıkları Karadeniz hariç tüm denizlerimize yayılmışlardır diyen Aydın, sözlerine şöyle devam etti; ''Bilimsel olarak ispat edilmemiş olmasına rağmen konuşmuş olduğum bazı balıkçılar oltalarında Karadeniz’de de balon balığı yakaladıklarını belirtmişlerdir. Balon balığı çok kuvvetli çene yapısıyla ağ ve olta takımlarını parçalayabilmekte olduğu için özellikle küçük ölçekli balıkçılığa inanılmaz zararlar vermekte ve balıkçılık ekonomisine zarar vermektedir. Bu kapsamda yetkililer tarafından tane başına 25 lira destekleme ödemesi yapılmaktadır. İklim değişikliği ve suların ısınmasıyla Akdeniz türlerini gün geçtikçe daha çok Karadeniz eko sisteminde görüleceği kaçınılmazdır. Dolayısıyla balon balığının da gelmesi muhtemeldir'' dedi.   Özel Haber: Emrah Gemicioğlu