“Türkiye’de fındık kanunu yok”

Geçtiğimiz hafta meclise sunduğu Fındık Kanunu teklifi ile ilgili açıklama yapan CHP Ordu Milletvekili Dr. Mustafa Adıgüzel kanun teklifinin bel kemiğini yabancı kartelin tekelini kıracak 21. Maddesi olarak tanımladı

Adıgüzel açıklamasında şunları söyledi: “Siyasete ilk girdiğimde "Fındığa dokunan siyasetçi yanar" denilmişti. Biz bu öğüdü dinlemedik. Böyle gelmiş böyle gitsin istemedik. 4 yıllık bu meclis döneminde, toplam 4 fındık araştırma önergesinin üçünü biz verdik. Türkiye Cumhuriyeti'nde Fındık Kanunu yok. Fındığın tüm paydaşlarını içine alan, üreticiden sanayiciye ihracatçıya, topraktan gümrüğe kadar, fındıktan çikolataya kadar sektörün tüm sorunlarını tek bir metinde çözecek bir kanun hazırlığımızı iki senedir yapıyorduk. Nihayet bunu sonuçlandırmanın onurunu ve gururunu yaşıyorum. Sayın Genel Başkanımızın takdirleri ile meclise sunduk. Atatürk'ün kurduğu Cumhuriyette fındık fidesinin yurt dışına çıkışını yasaklayan anlayıştan, bugün vatan toprağını yabancı kartellere kiralayan bir anlayışa gelindi. İşte bu noktada, Sayın Genel Başkanımız Giresun'daki konuşmasıyla fitili ateşledi. "Fındıkta kartelleşmeyi bitireceğiz çünkü biz milliyetçiyiz" dedi. Ardından her kesimden yabancı kartele artık dur denmesi için ardı ardına açıklamalar gelmeye başladı. Bu kartel öyle ki Cumhurbaşkanı'nın açıkladığı bir fındık taban fiyatına kafa tutan, devlete meydan okuyan bir konuma gelmiş. Erdoğan’ın açıklamasından 37 gün geçtiği halde 1 kilo fındık almadı ve sonra benim fiyatım işte bu dedi. Devletin fiyatından daha aşağı rakam açıkladı. Aslında Ferrero'yu bugünlere getiren de Sayın Erdoğan'ın kendisiydi ancak öyle bir noktaya geldi ki şimdi ona da kafa tutuyor. Bu meseleyi çözdüğümüzde milli bir sorunu çözmüş, milli bir davayı kazanmış olacağız. Bu fındık kanununu hazırlarken üretici birliklerinden sanayicisine ihracatçısına, manavına tacirine ziraat odalarına, borsalarına kadar her kesimden fikirler aldık. “    Fındık Kanunu  Teklifinde neler var? “Fındık fiyatı tüm paydaşların katılımıyla belirlenecek. Fındık coğrafyasından başlayan fiyat belirleme süreci Cumhurbaşkanı ile bitecek. Önce illerde Rekolte Komisyonu, sonra Maliyet Komisyonu çalışacak. Fındık Fiyatı Tespit Komisyonu ilk iki komisyonun çalışması ile belirlenen ulusal Fındık maliyet rakamı üzerine en az %30-50 kar edecek şekilde fındık taban fiyat önerisini açıklayacak. Cumhurbaşkanı da bu fiyatın altında olmamak üzere fındık taban fiyatını en geç 1 Ağustos tarihinde kamuoyuna açıklayacak. Fındıkta kartelleşmenin önlenmesi ve serbest piyasa koşullarının işletilmesi için yabancı şirketlere kabuklu fındık alımı ve ihracat yasağı geliyor. Fındık üretilen 2B arazileri de kayıt altına alınıp destekleme kapsamına alınacak ve devlete fındık verebilecek. Devlet, alım ofisleri veya Fiskobirlik eli ile destekleme alımları yapacak. Devletin fındık alımlarında kolaylık ve şeffaflık için geniş kapsamlı düzenlemeler var. Bu konuda kısıtlamalar kaldırılıyor. Ölçülen nem oranı ya da randımana üreticinin itiraz hakkı olacak. Devletin üreticiye en geç 5 işgünü içinde randevu vermesi ve en geç bir hafta içinde parasını ödemesi öngörülüyor. Ödeme gecikirse devlet üreticiye ödemeyi faizi ile yapacak. Devletin üreticiden aldığı fındıktan kar sağlaması durumunda bu para fındık Sigorta Fonuna aktarılacak ve üreticinin fındık bahçelerinin sigortalamasına kaynak olarak kullanılacak. Fındık üretimi yapılacak alanların 13 il ve 123 ilçe ile sınırlanması kanuna bağlanıyor. %6 eğimin altında fındık dikilemeyecek yeni açılacak fındık alanları Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilecek. İzin verilmeyen alanlarda fındık dikenler yasa ile cezalandırılacak. Fındıkta alan bazlı gelir desteği yerine üretim desteği, gübre desteği ve mazot desteği şeklinde 3 destekleme uygulanacak. Üretim desteği coğrafi zorluklara ve maliyet yüksek olan illerde fazla maliyeti karşılayacak şekilde illere göre farklı verilecek. Gübre desteği tüm bölgelerde dönüm başına o yılın fındık taban fiyatın 4 kilo karşılığından az olamayacak. Örneğin bu yıl için dönüm başına 208 TL’den az olamayacak. Gübre kullanımı için toprak analizi mecburi olacak. Kullanacak zirai ilaçlar Ziraat Odaları ve Tarım İlçe Müdürlüğü tarafından belirlenecek. Toprağa uygun gübre kullanmayanlara gübre desteği ve satışı olmayacak. Fındık bahçesini gençleştirmek isteyenlere fidan ve finans desteği sağlanacak. Ürün kaybı belli kurallar dâhilinde karşılanacak. Zirai don ve diğer afetlerden ürün zararını tespit etmek için sigorta eksperlerinin zamanında bahçelere gelmesi sağlanacak. Zamanında gelmemesinden doğan zararlar sigorta firmasınca karşılanacak. Arazi toplulaştırma ve miras yoluyla bölünmenin önlenmesi için gereken tedbirler alınacak. Üretim maliyetlerini düşürmek için gübre ve tarımsal ilaç gibi girdi kalemlerine özel vergi muafiyeti ve indirimler yapılacak. Fındıkta mevsimlik işçilerin çalışma koşulları iyileştiriliyor. Sağlık ve Sosyal Yardım güvencesine alınıyor. Her 3 yılda bir Fındık Çalıştay’ı düzenleniyor. Yerli sanayici ve ihracatçıya kapsamlı teşvikler veriliyor. Bir araya gelme, kümelemenin teşviki için de hem arazi hem finans desteği sağlanıyor. Fiskobirlik üye sayısı ve yapısı güncelleniyor. Güncelleme sonrası seçimlere gidiliyor. Yeni üyelerle yeni bir yönetim oluşturulması öngörülüyor. Fiskobirlik, uluslararası ölçekte de rekabet edebilecek ve fındık üreticisine destek verebilecek kredi ve teşvik kapsamına alınıyor. Fındıkta katma değerin artırılması, bunun ülkemizde kalması için ve ihracatçı firmaları üretim maliyetlerini azaltmak için ilave teşvikler uygulanacak. Fındıkta kartelleşmenin önlenmesi ve serbest piyasa koşullarının sağlanması için Fındık Piyasası Denetleme Kurulu kuruluyor. Üretici hasattan önce hem işçilik hem diğer giderlerini karşılayabilmek için fındık gelirini garanti göstererek kolay kredi imkânına kavuşuyor. Fındık ihracatının doğrudan bölgeden yapılarak ulaşım maliyetlerini azaltılması için fındık coğrafyasındaki limanlar modernize edilecek. Yine fındık ihracatındaki ulaşım maliyetlerin azaltmak için en çok fındık ihracatı yapan Ordu, Giresun ve Trabzon illeri demiryolu sistemine bağlanacak.”