TZOB Genel Başkanı Bayraktar'dan Kuraklık Raporu

Çiftçilerimizin yoğun emek vererek ürettikleri ürünler, her yıl olduğu gibi bu yıl da çeşitli afetlere maruz kalmış, kayıplar yaşanmış ve yaşanmaya devam etmektedir.

Bayraktarın açıklaması şu şekilde; "Bu kayıpların asgari düzeyde olması ve çiftçilerimizin afetlerden en az etkilenmesinisağlamak amacıyla her tarım yılının başından itibaren iklim koşulları ve bitki gelişimlerini Birliğimizce takip etmekteyiz. Tarımsal üretim döneminde aylık yağışlar ve bitki gelişimleri takip edildi, don ve kuraklığın yaşandığı il ve ilçelerde, Ziraat Odalarımızla video konferans yöntemi ile toplantılar düzenlendi ve illerde yaşanan durum yerinde izlenip sonuçları Birliğimiz tarafından kamuoyu ile paylaşıldı. Buğday, ayçiçeği, soya, mısır gibi ithal etmek zorunda kaldığımız birçok ürün dikkate alındığında uluslararası piyasalarda yaşanan fiyat hareketlerinin ülkemiz piyasalarını doğrudan etkilediğini söyleyebiliriz. Buna kurdaki hareketlenme de eklenince ithal ettiğimiz ürünlerin maliyetleri iç piyasa fiyatlarını artıracaktır ve gıda enflasyon riski devam edecektir. Bayramdan sonra buğday ve arpada müdahale alım fiyatlarının açıklanması beklenmektedir. Maliyetlerdeki ve girdi fiyatlarındaki artış, döviz kurundaki değişim, yurt dışı fiyatlarındaki hareketlilik, enflasyon, refah payı gibi nedenlerle TMO bu yıl çiftçilerimizi mağdur etmeyecek bir seviyede hububat fiyatlarını açıklamalıdır. Üretim döneminin başladığı 1 Ekim 2020-30 Nisan 2021 döneminde ülke genelinde toplam yağış 337,5 milimetre oldu. Kaydedilen yağışlar normaline göre yüzde 23,6, geçen yıla göre yüzde 18,6 azalmıştır. Bu yıl üretim sezonunun başından itibaren yağışların yetersiz olması meteorolojik kuraklığa neden olmuştur. Gelinen son durum değerlendirildiğinde mayıs ayında ise bazı illerimizde tarımsal kuraklığa kadar ilerlediği görülmüştür. Bu durum kış aylarının kurak geçmesine neden olmuştur ve ekimi yapılan hububat, baklagil ve bazı yem bitkileri ekilişlerinin gelişimini olumsuz etkilemiştir. Yağışlar Marmara Bölgesi hariç tüm bölgelerde azalmıştır. Normaline göre yüzde 35,2 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, yüzde 30,7 ile İç Anadolu Bölgesinde, yüzde 29,5 ile Doğu Anadolu Bölgesinde, yüzde 21,4 ile Karadeniz Bölgesinde, yüzde 17,5 ileEge Bölgesinde yağışlar da azalma kaydedilmiştir. Yağışlar geçen yıla göre İç Anadolu Bölgesinde yüzde 20,3, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yüzde 46,5, Akdeniz Bölgesinde yüzde 31,5, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 27,5 ve Karadeniz Bölgesinde yüzde 7,6 azalırken, Ege Bölgesinde yüzde 7,8 ve Marmara Bölgesinde yüzde 34,5 artmıştır. Ekim ayından buyana gerçekleşen yağışlar ve Ziraat Odalarımızdan alınan bilgiler sonucunda nisan ayı sonu itibariyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesinin bazı illeri olmak üzere toplam 22 ilde tarımsal kuraklık yaşanmakta, bu nedenle kışlık ekilişlerde verim kaybı beklenmektedir. Yağış düşüklüğünün en belirgin hissedildiği Güneydoğu Anadolu Bölgesi, 2020 yılı verilerine göre, ülkemiz buğday üretiminin yaklaşık yüzde 20,7’sini ve arpa üretiminin yüzde 12,6’sını gerçekleştirmiştir. Nisan ayında bölgede havalar ısınınca mutlak yağışa dayalı buğday, arpa ve mercimek stresten dolayı kurumuştur. Diyarbakır, Batman, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak ve Van gibi illerimizde sıcakların artmasıyla kurak arazilerde yağışlar yeterli olmadığı için sıkıntı daha da artmıştır. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde illere göre sulamayan alanlarda illere göre rekoltede yüzde 20 ile yüzde 90 arasında değişen oranlarda kayıp beklenmektedir. Mayıs ayında gerçekleşecek yağışların bölgede rekolte artışına etkisi fazla olmayacaktır. Ülkemiz buğday üretiminin yaklaşık yüzde 32’sini, arpa üretiminin yüzde 53’nü gerçekleştiren İç Anadolu bölgesi toplam 201,5 milimetre yağış aldı. Yağışlar normaline göre yüzde 30,7, bir önceki yıla göre yüzde 20,3 azaldı. Ayrıca, bölgede barajların su durumu da yetersizdir. İç Anadolu Bölgemizde bu yıl yaşanan diğer önemli sorun özellikle Konya’da Lodos rüzgârlarının nisan ayında gerçekleşen yağışların etkisini azaltması olmuştur. Nisan ayında yağışlar yağmur şeklinde olmasına rağmen aşırı sıcak rüzgâr, toprak yüzeyini kurutmuştur.Ayrıca rüzgârla gelen çöl tozları bitkilerin üzerini kaplamıştır. Lodos toprağın nemini düşürmüş, mevcut karların hızla erimesine neden olmuş ve karın faydasını azaltmıştır.Nisan ayı sonu itibariyle buğday rekoltesindeKonya’da yüzde 25, Sivas ve Aksaray illerinde yüzde 20 kayıp beklenmektedir.İç Anadolu Bölgesi’nde hububatta kesin rekolte tespiti için mayıs ayı yağışları belirleyici olacaktır.Buğday üretiminin yüzde 8,5’ni, arpa üretiminin yüzde 9,9’nu gerçekleştiren Ege bölgesinde hububatta kuraklık yaşanmamakta, ancak hidrolojik kuraklık nedeniyle yazlık ekilişlerinde su sıkıntısı yaşanmaktadır. Bahar yağışları yeterli gibi gözükse de barajlardaki su yetersizliği tehlikeli boyuttadır. Ancak, Denizli istisnai olarak yağış düşüşünün belirgin hissedildiği ilimiz olmuştur. Ege Bölgesi, mart ayında 82 milimetre, nisan ayında ise 36,1 milimetre yağış almıştır.Ege Bölgesinde buğday rekoltesi kritik önemini korumakla birlikte, uzun yıllar ortalaması düzeyinde bir rekolte beklenmektedir. Nisan ayı sonu itibariyle kuraklıktan dolayı buğday rekoltesinde; Elazığ, Erzincan ve Tunceli’de yüzde 40, Malatya ve Van’da yüzde 30, Erzurum’da ise yüzde 20 kayıp beklenmektedir.Doğu Anadolu’da kuraklık yem bitkileri ve meraları etkileyecek, hayvansal üretimin düşmesine neden olacaktır.Doğu Anadolu Bölgesi’nde hububatta kesin rekolte tespiti için mayıs ve haziran ayları yağışları belirleyici olacaktır.Buğday, arpa ve kırmızı mercimekte yaşanan verim kaybı mayıs ayında yağışların yeterli olmaması durumunda daha da artacaktır. Kuraklık yaşanan bu illerde geçen yıl buğday rekoltesine göre toplam 2 milyon ton rekolte kaybı beklenmektedir. Kurak geçen nisan ayının ardından mayıs ayının ilk haftasında beklenen yağışındüşmediği görüldüğünde önümüzdeki süreçtekaydedilecek yağışların özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde hububat ve mercimek üretimine faydası olmayacaktır.Diğer taraftan mayıs ayı boyunca yağışların normaller düzeyinde olmaması durumunda İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde kayıp artacaktır.Sonuç olarak Nisan ayı sonu itibariyle geçen yıl 20 milyon 500 bin ton olan rekoltenin yüzde 9,75 oranında azalarak 2021 yılında yaklaşık olarak 18 milyon 500 bin ton olması tahmin edilmektedir.Kuraklık yaşayan üreticiler kuru tarım yapmaları nedeniyle sulama yapmak durumunda kalmış, elektrik ve sulama maliyetleri artmıştır. Elektrikle sulama yapan çiftçilerimizin elektrikleri kesilmemeli ve sulama ücretleri ile elektrik fiyatlarında indirime gidilmeli, elektrikte uygulanmakta olan yüzde 18 KDV tarımda kullanılan elektrikte yüzde 1’e indirilmelidir.Elektrik ve sulama borçları nedeniyle desteklere bloke konulmasına son verilmelidir. Üreticilerimizin Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası’na olan kredi borçları uzun vadeli faizsiz ertelenmelidir.Ülke genelinde artan faiz oranları çiftçilerimizi etkilemiş, tarımsal kredi faiz oranları artmış, dolayısıyla devlet destekli kredi kullanımında da faiz artmıştır. Kuraklık yaşayan çiftçilere düşük faizli kredi kullandırılmalıdır.Üreticilerimizin BAĞ-KUR prim borçları uzun vadeyle faizsiz ertelenmeli ve yüksek olan BAĞ-KUR primleri düşürülmelidir.Son yıllarda yeterli gelir elde edemeyen çoğu üretici primlerin de yüksek olması nedeniyleTARSİM sigortasını yaptıramamıştır. Bu nedenle sigorta primleri düşürülmelidir.Basınçlı sulama sistemleri yaygınlaştırılmalı ve verilen destek artırılmalıdır Yeni gölet ve baraj yatırımları başlatılmalı ve devam edenler biran önce tamamlanmalıdır.Yer altı sularımızın bilinçsizce ve aşırı bir şekilde tüketilmesi önlenmelidir.AR-GE çalışmalarına gerekli destek verilmeli, kurak şartlara uygun çeşitlerin ve su tasarrufuna yönelik tekniklerin geliştirilmesi sağlanmalıdır.Güneydoğu Anadolu Projesi, Konya Ovası Projesi, Doğu Anadolu Projesi gibi büyük sulama yatırımlarını içeren projeler biran önce tamamlanmalıdır.Acilen eski ve atıl vaziyette olan sulama sistemleri yenilenmeli, kapalı sistemlere geçilmelidir."