Kaliteli ve yüksek verimli süt inekleri arasında sayılan jersey ırkı ile ilgili açıklamalarda bulunan Başkan Demir, damızlık düve merkezinin Ordu’da kurulması halinde ilin damızlık jersey merkezi olabiliceğini belirterek, şu ifadelere yer verdi; “Ordu, Samsun, Giresun, Trabzon ve Rize illerinde yaygın ve uygun görülen damızlık jerseylerin; bakım ve besleme maliyeti düşük, sütte yağ oranı ideal ve yüksek kaliteli süte sahip olması bu cinsleri ön plana çıkarıyor. Karadeniz’de de yetiştirilen bir cins olan jersey süt hayvanlarının değer ve kıymetleri bugün daha da iyi anlaşılmıştır. Ülke genelinde de oldukça rağbet görmeye başlayan jerseyler giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Ordu ilimizin ırkı olan jersey hayvanının bir taraftan ıslah edilerek melezleşenlerin ırklarını düzeltilmesi ve iyileştirilmesi sağlanırken, bir taraftan da bölgemize yurt dışı ithal kaliteli saf hayvanların kazandırılmasıyla bölgemiz ırkının yeniden bölgemiz üreticisine kazandırılması sağlanmalıdır. Bu bağlamda faliyette olan Ordu Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliği ve Altınordu, Fatsa ve Ünye çevre ilçeleri süt üreticileri birlikleri olarak il genelinde yapılan araştırma sonucu; sahil şeridine yakın olan üreticilerimizin taleplerinin olduğu tespit edilmiştir. İlimiz ve bölgemiz için 2 baş ve 10 baş arasında işletmeler desteklenerek aile hayvancılığı adı altında işletmelerin geliştirilmesi lazım. Bu kapsamda üretim ve kalitenin, istihdamın da artırılması için Tarım Bakanlığı’mız, Ordu Büyükşehir Belediyemiz ve birliklerimiz işbirliği içinde ortak yürütülecek projelerin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Bölgemizin ırkları olan jersey hayvanlarının, bölgemizde yetiştirilerek bölgemize hitap edecek Damızlık Jersey Düve Yetiştirme Merkezi’nin ilimizde kurulması, hem ilimiz hem de bölgemiz halkı için her bakımdan çok önemlidir” dedi.
Jersey Özellikleri Nelerdir?
Et ve Süt Kurumu’nun paylaştığı bilgilere göre; jersey cinsi ineklerin ayırt edici birçok özelliğinden bahsedebiliyoruz. Bu özelliklerin başında irilik, tüy rengi ve gözleri geliyor. Jersey ineklerin rengi sarımsı oluyor. Kimi inek saha açık kahve tonlarda görülürken kimileri krem tonlarında karşımıza çıkıyor. Nadiren de olsa gri ve mat siyah arasında değişen renklerde Jersey inekler de görülebiliyor. Kimi hayvanlarda beyaz lekeler bulunuyor. Beyaz bir ağız ve siyah burun görülüyor. Gözleri siyah oluyor. Sarı tüy ve siyah göz birleşimi geyikleri anımsatıyor. Hem erkek hem de dişi Jersey ineklerde boynuz yer alıyor. Sıcak iklime kolay adapte olan ineklerin aşırı soğuk havalarda dikkatli bakılması gerekiyor. Kalın ve köklü boynuzları oluyor. Jersey sığırları ince kemikleri ve derisi ile tanınıyor. Memeleri dolgun oluyor. Yüksekliği erkeklerde 130 cm, dişilerde 120 cm olarak kayıtlara geçiyor.
Erkek jersey ineklerin ağırlığı 350 ile 450 kilogram arasında değişirken dişiler 330 ile 400 kilogram arasında oluyor. Diğer cinslerden daha küçük, ince ama güçlü karkas yapısına sahip oluyor. Sert ve siyah ayaklara sahip olan Jersey sığırların ayak hastalıklarına yakalanma oranı çok daha düşük oluyor. Ayrıca hafif bir tür olduğu için topallık sorunu da çok daha az karşımıza çıkıyor. Oldukça sorunsuz bir cins olan Jersey, iyi huyuyla tanınıyor. Hayvanlar iyi mizaca sahip olduğu için bakımları kolaylaşıyor. Yapılan araştırmalar jersey ineklerin mastitis gibi meme hastalıkları ile daha nadir karşılaştığını gösteriyor. Jerseyler; verim özellikleri arasında süt verimi özel bir vurguyu hak ediyor. Yüzde 6 gibi yüksek oranda yağ içeren Jersey sütleri, bir laktasyonda 2 bin 500 ile 3 bin litre çıkıyor. Hayvanların yıllık süt verimi 5 bin litreyi buluyor. Elit sürülerde bu miktar 8 bin 400 kilograma kadar süt verimi olduğu bilgisine rastlayabilirsiniz. Üstelik yüksek yem dönüştürme verimliliği bulunuyor. Otlama yeteneği fazla olan hayvanların düşük vücut ağırlığı dolayısıyla bakım maliyeti de az oluyor. Ayrıca Jersey sürüde diğer sütçü cinslerden daha uzun süre kalabiliyor. Yapılan araştırmalara göre Jersey ırkı inekler, diğer ırklara göre yüzde 32 daha az su tüketiyor. Yüzde 11 daha az meraya ihtiyaç duyuyor, sıradan bir araziyle idare edebiliyor. Bunun yanında ırkın dışkı miktarı da diğer ırklardan yüzde 20-25 daha az. Yüksek kalitede süt veren jersey inek-sığırı, protein, mineral ve eser elementler açısından zengin oluyor. Özellikle ot özü olan karoten bakımından yoğun olan sütler, pazarda yüksek fiyattan alıcı buluyor. Bunun yanında peynire ve diğer katma değerli süt ürünlerinde kullanılabilen Jersey sütü, büyük ırklardan elde edilen sütlerden daha düşük maliyetli ve yüksek katma değerli kabul ediliyor. Kısaca sütün değerlerini hatırlatmak gerekirse, Jersey sütü sıradan sütlere göre ortalama yüzde 18 daha fazla protein bulunduruyor. Sütte yüzde 20 daha fazla kalsiyum, fosfor yer alıyor. Üstelik B12 vitamini da oldukça yüksek. Bu nedenle sütten yüzde 25 daha fazla tereyağı ve peynir elde edebilirsiniz. Süt yağı oranı ortalama yüzde 6, elit sürülerde yüzde 4.77 ölçülüyor.
Özel Haber: Emrah Gemicioğlu