Bilgihan, konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. “Fındığın 100-120 TL olması aslında normal şeyler” diyen Bilgihan, şu ifadelere yer verdi; “Bugün gelinen noktada emtia fiyatlarının yüksek seviyelere çıkması fındığın da o fiyatlara gelmesini gerektiriyordu. Fakat sezon başlarında fındık rekolte tespiti yanlış yapılınca daha doğrusu yapılan rekolte doğru olabilir ama doğal sebeplerden 830 bin ton rekolte tespiti vardı. Bu tespit yapıldığı zaman ihracatçı küçük işlemler ve geleceğe yönelik satış işlemleri yaptı. Bu satışlar da 75-80 TL bandında idi. Sonrasında o görülen fındığın kaybolması nedeniyle rekolte epey düştü, yaklaşık 580 bin tonlara kadar düştü. Bu olunca ise zaten fındık aniden refleks göstererek, 75 TL’den 100 TL’ye kadar çıktı. 100 TL’nin ise 110-120 TL bandında gitmesi çok kolaydı yalnız o banda çıkması demek, ihracatçıların çok büyük zarar etmesini gerektiriyordu. Onun için bütün ihracatçılar birlikte hareket ederek fındığı bu fiyatlarda tuttular. Bir süredir de bu rakamlarda sabit duruyor. Bunun da çıkmasını istemiyorlar” dedi.
“Planları belli”
Sözlerine devam eden Bilgihan, şu ifadelere yer verdi; “Yeni fındık dalda görünene kadar bu şekilde götürmeye çalışıyorlar. Daldaki fındıklarla rekolte hakkında konuşulurken aslında maçın ikinci yarısına geçilmiş olunacak, o dönemde de Toprak Mahsulleri Ofisi’nin fındığını da satın alabilirlerse eğer fındığı fiyat ettirmeden sezon sonuna kadar bu şekilde götürme planları var. Bunun içinde ise zirai don, doğal afet gibi durumlar da var. Bunlar da büyük değişkenler” dedi.
“Fındığın sistemi ‘sistemsizlik’ oldu”
Bilgihan; “1935 yıllarındaki gazeteleri okuduğumda ve bugünkü gazeteleri okuduğumda haberlerde konuşulanlar benzer şeyler. 1935 ile 2023 arasında hep aynı şeyler konuşuluyor. Fındıkta bir sistem yok denir genelde, ben de fındıkta bir sistemin olduğunu söylüyorum; fındığın sistemi ‘sistemsizliği’dir. Fındıkta alım ve satış yapan firmalar bilseler ki yüzde 1 kar edecekler, bununla ilgili ticaret yapmazlar. Çünkü buna bağlanan rakamlar, yapılan işlemlerde çok büyük paralar dönüyor. Bazen kar ve bazen de çok zarar olduğu için bu iş yapılıyor. Aslında fındığın sistemi; sistemsiz olması. Yani o gün ve bugün konuşulanlar hep aynı. Değişmiyor, düzelmiyor” dedi.
“Buna dur diyecek kanunlar ve yasalar yapılmalıdır”
Bilgihan, sözlerine devam ederek şu ifadelere yer verdi; “Fındığın 100 TL veya 120 TL olması çok kolay, bu 1 günde olabilecek bir şey. Burada önemli olan devletimizin bununla ilgili kanunlar yapması gerekiyor. Sebebi de şu; piyasada alıcı olan firmalar, piyasaya dönüp fındığın fiyatı artıyor diye satışlar yapıyorlar. Bu satışlar engellenmeli. Bazı büyük firmaların taşeronları piyasaya fındık satarak piyasada soğutmalar sağlıyor. Bununla ilgili yasal çalışmalar yapılması gerekiyor. İhracat yapan firmaların dönüp fındık aldıkları piyasaya fındık satmamaları gerekiyor. Bunlar engellendiği zaman zaten fındık fiyatı kendisini bulacaktır” dedi.
“Şu an oluşan fiyat yapay”
Sözlerine devam eden Bilgihan, şu ifadelere yer verdi; “Şu andaki fiyat biraz yapay. Doların yukarıya çıkması ve fındık fiyatının burada durması onların zararlarını hafifletiyor veya zararsız hale getiriyor. O nedenle hep birlikte hareket ediyorlar. O sebeple fındık fiyatları artmıyor” dedi.
“İklim değişikliği fındığı etkiliyor”
Sözlerine devam eden Bilgihan, şu ifadelere yer verdi; “Fındık kaç dolar olursa olsun, fındık varsa para etmez, yoksa para eder. Bundan sonraki süreçte fiyattan çok iklim de değiştiği için artık bu bölgede fındık olup olmayacağı düşünülmelidir. Bu iklim artık görüntüye göre Rusya’nın güneyine kayacak gibi duruyor. Buna bağlı Ordu’da fındıkta üretim düşecek gibi görünüyor. Onunla ilgili çalışmalar yapılması lazım. Büyük firmaların başka ülkelerde yaptığı fındık fidanları dikimleri var ve hüsrana uğrayan yerler de var. Örneğin, Avustralya’da fındık olmadı. Görüntüye göre de Karadeniz iklimi değişecek, 15-20 yıl sonra buralarda belki de üzüm bağları olacak diye düşünüyorum. İklim değiştikçe de fındık azalacaktır. O zaman 5 dolara da satamayacağız” dedi.
Özel Haber: Emrah Gemicioğlu